Тогоруу

Үүний урьд шувууны тухай бичсэн болохоор энэ удаа тогорууны тухай товчхон өгүүлэх гэсэн юм. Өвөгт тогоруу гэдэг шувууг монголчууд сайн мэднэ. Намар болохоор талд хэдэн мянгаараа цуглан чуулж байгаад алс хол Гималайн нурууг зорьдог. Энэ шувуу тогорууны төрөл дотроо хамгийн жижиг шувуу боловч дэлхий дээр хамгийн өндөрт нисдэг жигүүртэн. Монголын тал нутгаас зэллэн нисч, хэдэн мянган бээрийг туулаад 8000 м илүүтэй Гималайн өндөр нурууг салхи хөлөглөн давдаг гайхамшигтай амьтан. Нүүдлийн маршрут нь үндсэндээ Энэтхэг-Монгол. Хааяа Японы аралд ганц нэгээрээ төөрсөн шувуу очдог юм билээ. Төөрнө төөрнө гэхэд зад төөрч байга юм шүү.

Зургийг http://www.yachoo.org/images/anehaduru.jpg

Хээрийн галуу

Хээрийн галуу нисээд хүрэхгүй газраас

Хүний хүү эрдэнэ өвөртлөн ирнэ.
Их Нацагдоржийн бичсэн шүлгийн мөр. Ижил утгатай үгийг Хятадын сонгодгуудын нэг нь хэлсэн байна гэсэн яриа ч сонсогддог. Тэр яахав. Бидний чихэнд дэндүү хоногшсон ойр үг. Эрдэнэ өвөртлөн гэхээр эрдэм гэсэн үг санаанд шууд буудаг. Эрдмийг молор эрдэнэтэй зүйрлэн хэлэх нь ч буй. Энэ бол бидний сэтгэлгээ.

Хэд хоногийн өмнө шувуу судлаач Цэвээнмядаг гуайтай ярьж суугаад ер нь хээрийн галуу гэж ямар галууг хэлж байна гэж асуув. Англиар бол bar-headed goose гэдгийг монголоор хээрийн галуу гэдэг ажээ. Энэ галуу бүр Гималайн цаадах чанадад Энэтхэг орж өвөлжөөд Монголд ирж зусдаг юм байна. Тэгэхээр эртний өвгөдийн хэлдэг Жагарын орныг зорьдог шувууд байжээ. Монголчууд эрт цагаас Жагар, Төвдийн орноос ном залсан улс. Нацагдорж зүгээр ч нэг хээрийн галуу гэж дуугараагүй ажээ.

Зургийг: http://www.harteman.nl/omnibus/anseriformes/geese/barheaded.html с авав.

Цагаан сарын дараа

Харшилт хэмээх Шороон Үхэр жил ирлээ. Хулгана жил ямар цолтой байсан юм бол? Харшилт гэхээрээ алергитэй гэсэн үг юм бол уу? Цагаан сар аядуу тайван, даруу, бас өргөн дэлгэр боллоо. Бодоод байх нь ээ, настангууддаа мөнгө барьж золгох ёс тогтоод хэдэн арван жил болж. Мөнгө гэдэг байгаагаасаа байхгүй уруу нь гулсан очдог. Тэгэхээр Монгол дахь настангууд мөнгөгүй, тарчиг амьдарч, залуучууд, дунд настангууд хамгийн орлоготой байгаад байгааг цагаан сар энэ 10-аад жил бидэнд харуулж иржээ дээ. Тэтгэврийн хөгшчүүд, ядарсан ахмадууд гэдэг хэллэг бий болоод олон жил болж байна. Монголд өнөөдөр хамгийн орлого өндөр байгаа улсууд бол насны ангиллаар нь аваад үзэхэд 30, 40 настангууд болов уу. Эрүүл эрчтэй дээрээ мөнгө олно, ажиллана. Тэгээд 30, 40 настангууд хөгшрөхөөрөө цагаан сараараа нэг мөнгөө цуглуулдаг "тэтгэврийн хөгшид" болох болов уу. Эсвэл, өндөр хөгжилтэй орнуудад байдаг шиг нийгмийн халамжийн систем дотор мөнгөний гачигдал багатай тарвалзах болов уу. Гадаадад эмгэнээ дагуулаад аялсан шиг. Бидний өнөөдөр бүтээх улс орноос хамаг юм шалтгаална.