Friday, February 02, 2007

Хоорэнсоо хэмээх дүрэм

Бизнес дэх бөмбөгийн тухай Тулгат андын бичсэнийг хараад Япон бизнесийн хэв маягийн талаар цааш нь жаахан нэмэрлэж дуугармаар санагдлаа. Япон хэлэнд “Хоорэнсоо” гэсэн ухагдахуун байдаг. Энэ нь Хоококу (Тайлагнах, мэдээлэх), Рэнраку (Холбоо барих), Соодан (Зөвлөх) гэсэн үгнүүдийг эхний үеэр нь товчилж үүсгэсэн ойлголт болно. Манай МОНЦАМЭ гэдэг шиг. Хоорэнсоо гэж нийлүүлээд дуудахаар Японд хоолонд өргөн хэрэглэдэг навчин ногоотой адил сонсогдоно. Япончуудтай нэг дор ажиллахад энэхүү “Хоорэнсоо”-г байнга хэрэглэж зурших хэрэгтэй болдог. Аливаа нэг асуудал шийд гарах төвшинд очих хүртэл холбогдох хүмүүс өвөр зуураа байнга зөвлөж, холбоо барьж, тайлагнадаг гэсэн үг. Хоорэнсоо дүрмийг баримталснаар ажил хариуцсан ажилтнаасаа авахуулаад ажил шийдэх дарга нь хүртэл байнга реаль тайм мэдээллээр хангагдана. Мөн хоорэнсоог тогтмолжуулснаар цэргээсээ дарга хүртэл тухайн асуудалд хандах үзэл хандлага, ойлголт, вектор нь ижилсэж ирдэг сайн талтай. Ингээд шийдвэр гаргасны дараа нэг жигд ойлголт, вектортой болсон компани албан байгууллага бүх хүчээ дайчлан шийдвэр хэрэгжүүлэх боломжийг аль хэдийнээ бий болгочихсон байдаг.

Монгол байгууллагад үүнээс арай өөр зарчим үйлчилж байх шиг санагддаг. Асуудал хариуцсан ажилтан ихэвчлэн өөр дээрээ цугласан болон цуглуулсан мэдээллээ бусадтайгаа хуваалцах дургүй, зөвлөх дургүй, дээр нь бас тайлагнах чадвар дульхан байдаг. Мэдээллийг өмхийртөл нь дарсаар ажил нураах тохиолдол ч олон. Тиймээс нэг байгууллага байтугай нэг жижиг хэлтэс тасаг дотор ч хүн бүр шал өөр юм ярина. Дарга нь тэмээ гэж байхад цэрэг нь ямаа гээд зогсч байх энүүхэнд.

Японд суралцаж буй миний нэг танил найз хэдэн жилийн өмнө гэрлэлтээ батлуулахаар Японд суугаа Монголын Элчин сайдын яамны Консулын хэлтэст хандаж л дээ. Шаардагдах бичиг баримтыг утсаар лавлан бүрдүүлж, өдрийн сайныг сонгон, Осакагаас Токио хүртэл замын зардал гарган байж гэрлэх бүсгүйтэйгээ хамт очжээ. Гэтэл ЭСЯ-ны ажилтан тэдний бүрдүүлсэн бичиг баримтыг дутуу байна гээд буцаачхаж. Лавлах үед хэлж өгөөгүй баахан бичиг баримт нэмж шаардаж л дээ. Найз маань гайхаж, “Үгүй ээ, бид танайх уруу лавлаж байж л бүрдүүлсэн юм даа” гэхэд “Тэр ямар хамаатай юм бэ. Та нар надтай ярихгүй яасан юм” гэж амыг нь тагласан гэж байгаа. Элчингийн ажилтнууд найзын маань асуултад хариулж мэдэхгүй байсан юм бол мэддэг хүнтэй нь холбоод өгчих “Рэнраку”(Холбоо барих) ажлын этикгүй байж л дээ. Хаанаасаа хаалгач нь гэдэг шиг “Надаас асуухгүй яасан юм” гэж томордог нөхөр хэрэв энд суугаа монголчуудаас ийм асуулт олон ирдэг, тийм тохиолдолд ийм тийм материал бүрдүүлэх хэрэгтэй гэсэн лавлагааг ажлын байран дээрээ бэлэн байлгаж, бусадтайгаа мэдээллээ хуваалцдаг байсан бол ийм хүндрэл гарахгүй л байж.

Мэдээллийг бусадтай хуваалцалгүй өмчирхдөг зан Монголын хөгжлийн төмөр чөдөр ажээ.

Thursday, February 01, 2007

Шуналын тухай Бурхан багш сургасан нь

Өчигдөр иш татсан өвгөний номд Бурхан багшийн сургаал үлгэрээс танилцуулжээ. Утга гүнзгий агаад ёгтлол зүйрлэл гэж агуу тул уншигч тантай хуваалцъя. Ер нь Бурхан багш хийгээд Есүсийн сургаал нэг иймэрхүү ёгт үлгэр ихтэй байдаг. Хүний ой той логик агуулгаас аливаа дүрслэлийг илүү тогтоодог болохоор тэр байх л даа.

Намрын сэрүү унасан жихүүн салхитай өдөр нэг аянчин гэрийн зүг яаравчлан алхаж явна. Анзааран хартал хөл дор нь олон цагаан юм үзэгдэв. Тогтоон ажвал хүний яс байх аж. Яахаараа хүний яс энд хэвтэж байдаг билээ гэж эвгүйцэн бодсоноо цааш замаа хөөн явтал өөдөөс нь аварга бар архиран гарч ирэв. Аянчин цочин сэрдэж, баахан яс барын идэш болсон хүмүүсийнх гэдгийг ухмагц гэдрэг эргэн ирсэн замаараа ум хумгүй дутаав. Гэвч төөрч будилсан бололтой өндөр хавцалд тулж орхив. Хавцлын дор хуйлран эргэх их далай. Араас нь бар. Аргаа барсан аянчин хавцлын хяр дээр ургасан өнчин нарсанд авирав. Гэвч догшин бар холтсонд хумсаа шигтгэн мацаад эхлэх нь тэр. Одоо ч дүүрлээ дээ гэтэл золоор нарсны мөчрөөс ганц мөлхөө ургамал дүүжлэгдсэнийг олж, аянчин түүнээс зууран доош буув. Гэвч мөлхөө ургамал дэмий уртгүй тул аянчин эр агаарт дүүжлэгдэж орхив. Дээр нь өлөн бар хүлээж, доош гярхайлан ажвал догшрон давалгаалах далай дотор улаан, хар, хөх луу унаж ирэх олзоо залгихаар хүлээж байх юм. Гэтэл дээр нь шир шир хийх дуу гарсан тул өлийн хартал хар цагаан оготно ирээд мөлхөө ургамлыг угаар нь таслахаар ээлжлэн мэрж байвай. Энэ чигээр байвал мөлхөө ургамал оготнын шүдэнд тасарч, аянчин ам ангайн хүлээх лууны идэш болох нь гарцаагүй. Аргагүйдсэн эр оготныг туух санаатай зуурсан мөлхөөгөө сэгсрүүлж үзэв. Гэтэл нэг шингэн юм хацар дээр нь дуслав. Амтлаад үзтэл амтат бал. Мөлхөөний угт зөгийн үүр байж тааран, сэгсрүүлэх тоолонд бал унаж ирэх аж. Аянчин балны амтанд шунаж, бар, лууны ам тосон байгааг ч умартан, амь аргацааж буй ганц мөлхөө ургамлаа оготнод мэрүүлж буйг ч эс тоон сэгсрүүлэн сэгсчүүлэн балын амтанд шунаглах бөлгөө.

Бурхан багш бараар өвчин болоод үхэл, нарсаар энэ насны зэрэг зиндаа, эд хөрөнгө, нэр хүндийг, хар цагаан оготноор өдөр шөнө, өөрөөр хэлбэл, цаг хугацааг, улаан луугаар хилэн, хар луугаар шунал, хөх луугаар атаа, балаар хүний зугаа цэнгэлийг ёгтолжээ.

Хүн гэдэг өвчин болоод үхлийн аймшигт байнга туугдах авч амьдрах гэж байдгаараа хичээнэ. Гэвч энэ нь ганц мөлхөө ургамал шиг хэврэг эд байх юм. Зүүгдэн зуурсан мөлхөө ургамал цаг хугацаа өнгөрөх тусам элж хорогдон, үхэл ойртох болно. Гэвч хүн гэдэг бүхнийг огоорон “бал” өөд үгүйлэн тэмүүлнэ. Шуналаас ангид байж чаддаггүй хүний мөн чанарыг Бурхан багш ийнхүү зүйрлэсэн байдаг ажээ.

Ашигласан материал
稲盛和夫『生き方』サンマーク出版社2004年