Thursday, August 28, 2008

Олимпийн дараа

Олимпийн дараа бодоод байх нь ээ, дөрвөн медальтнаас гадна нэг хүн олны дунд их нэртэй болжээ. Боксчин Үйтүмэн. Тэр Монгол телевизээр бокс тайлбарлаж байлаа. "Зөв, илүү илүү", "Одоо цохичих", "Тэр арын гарыг", "Одоо маажчих", "Одоо тойроод бүжиглэчих". Нэг л мэдэхэд олон түмэн Үйтүмэнг хүлээдэг болсон, түүний тайлбарыг ойр дотноор хүлээн авдаг болсон байв. Түүний хэлдэг "Илүү, илүү" гэдэг үг олны дунд одоо дэлгэрээд, амны уншлага болж.

Гэтэл олимпийн сүүлчийн өдөр манай хоёр тамирчин алтын төлөө үзэх болсон тэмцээн дээр Үйтүмэн маань Монгол телевизэд ирсэнгүй. Үйтүмэнгийн тайлбарласнаар бокс харахад нэг үзсэн шиг болдог болохоор гайхав. Аягүй бол сэтгэл нь хөөрөөд Бээжин ниссэн байх гэж таамаглав. Тамирчид ч алт мөнгөө авлаа, хүмүүс ч хөөрөөд талбай уруугаа гүйлдлээ.

Оройн мэдээ харж суутал Ерөнхийлөгч Айриш Паб дээр очиж олны дунд бокс үзжээ. Гэтэл Үйтүмэн хажууд нь сууж байна. Боксоос хараа салгалгүй, олны шуугиан дунд дуугүй л суудал дээрээ цохилтоос бултаж байдаг байгаа. Ерөнхийлөгчийг энэ өдөр Үйтүмэнг ингээд "өмчилчихсөн"-д дургүй ч хүрэх шиг.

Sunday, August 24, 2008

Alt, alt, ura

Áàäàð-Óóãàí ìààíü àëò àâëàà. Ìóõàììåä Àëè íýãýí öàãò ººðèéí áîêñîî "Ýðâýýõýé ìýò á¿æèæ, çºãèé ìýò õàòãàäàã" ãýæ ä¿ðñýëñýí áàéäàã. Áàäàð-Óóãàí äýâæýýí äýýðýý ÿã ë èéì áàéëàà. Áîêñ ãýõýýñýý íýãýí öîãö óðëàã ìýò. Ìàø ãî¸ óðàí òîãëîëòòîé. Ìîíãîë òºðèéí áèä àõèí ýãøèãë¿¿ëëýý.

Òàëáàé óðóó øóóä ãàðëàà. ÓÐÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀÀ.

Friday, August 22, 2008

Ura

Ìîíãîëûí áîêñ÷èä ÿìàð ÷ áàéñàí õî¸ð ìºíãºí ìåäàëèéí áîëçîë õàíãàëàà. Ãýõäýý îäîîõîíäîî. Ýíý íü 24-íä àëò áîëîõ ó÷èðòàé. Ò¿âøèíáàÿðûí òýìöýýíèéã íàéç íàðòàéãàà ¿çýæ, òàëáàé äýýð õîîëîé ñººòºë îðèëñîí. ªíººäºð áàñ õèðäýý îëóóë ñóóæ, äýëãýöèéí ºìíº õºã溺í äýìæèæ, øèë ïèâî ìºðãºëä¿¿ëýâ. Á¿òýí ñàéíä òàëáàé äýýð áàÿðàà õóâààëöàõ åðººë äýâø¿¿ëüå. Ìîíãîë÷óóäûí õèéìîðü áàäðàã. Õóðàé!!!

Tuesday, August 19, 2008

Бензиний үнэ гаарч байна

Түлш бензиний үнэ гаарлаа. Ахиад л 200 орчим төгрөгөөр нэмэгдэж, 1800 давчихлаа. Дагаад л үнийн хөөрөгдлийн шуурга дэгдэв. Бидний амьдралыг тогтворжуулахад бензин, мах, гурил гэсэн гурван барааны үнийг тогтвортой байлгахад хангалттай. Төрийн зүгээс энэ гурван барааны үнэ тогтоолт дээр зах зээлд шууд халдаж болохгүй л дээ. Гэхдээ аль нэгэн бизнес бүлэглэл монополь байдал тогтоохгүй байх орчинг бүрдүүлж, хуулийн хүрээнд хяналт тавих зайлшгүй шаардлагатай. Энэ бол төрийн гүйцэтгэх ёстой үүрэг мөнөөс мөн.

Бензиний үнэ дэлхийн хандлагаас эсрэг явж байна. Мах ч гэсэн мал нь дөчин саяыг давахад үнэ нь өссөөр. Нэг л "но" байна аа даа. Гурилын хувьд арай өөр. Улаан буудайн оронд рапс тариалснаас голлон үүдсэн гэж би боддог. Гурил, мах хоёр чэнж нэртэй картелиудын гараар орж, хөшигний цаана ярилцан үнэ тогтож байна. Бензиний тухайд чэнж гэж хэлэх нь хаашаа юм, гэхдээ Петровис, Ник гэсэн цөөхөн хэдэн монополь групп яриад шийдчихэж байгаа бололтой. Төр уг нь иймэрхүү монополийг задалж, зах зээлийн эрүүл орчинг бүрдүүлэх ёстой. Төр үүнийг хийж чадахгүй байна. Үнийн бодлого цөөхөн тоглогчдын дунд хөшигний цаана явагддагийг задалж, олон тоглогчтой нээлттэй орчинд оруулах эхлэлийг төр уг нь тавих учиртай. Бензиний үнэ энэ чигээр галзуурвал нийгэмд донсолгоон үүсэх аюултай.

Sunday, August 17, 2008

Шинэ Чингис хаан киноны тухай

Монголын уран бүтээлчид хоёр дахь удаагаа Чингис хаанаа дэлгэцэнд амилуулан "Чингис хаан -Үхэж үл болно" гэдэг нэртэй кино бүтээж, хэд хоногийн өмнөөс Тэнгис кино театрт гаргаж эхлэв. Энэ киног өнөөдөр найз нартайгаа цуг үзлээ. Хоёр цаг 20 орчим минут үргэлжилж байна.

Жирийн нэг үзэгчийн хувьд киноны тухайд төрсөн сэтгэгдлээ ний нуугүй дурдъя. Зураг авалтын чанар сайн, том дэлгэцийн шаардлагыг бүрэн хангасан бололтой. Киноны дуу оруулалт ч гэсэн муугүй. Мөн киноны хөгжим их дажгүй санагдав.

Зохиомжийн хувьд барагтайхан. Хоорондоо уялдаа холбоо муутай баахан үйл явдал урд хойноо орон хөвөрнө. Чингис гэдэг агуу хүний амьдралыг нэг кинонд багтаана гэдэг тун хэцүү нь ойлгомжтой. Найруулагч, зохиолч нар нь багтаах гээд зүтгэчихсэн болохоор дэвэн дэлхийн хамаг юмыг хамж нийлүүлэн босгосон нь муухан оюутны ядмаг бүтээлэрхүү санагдсаныг нуух юун. Нууц товчоог уншсан байхын дээр Япон, Хятад, Оросын хийсэн Чингисийг алгасалгүй үзсэн хүн арайхийн ойлгомоор.

Дүрүүдийн хувьд ч гэсэн өмнөх "Чингис" кино, "Мандухай цэцэн хатан"-гаар танил болсон бүх жүжигчид ахиад л гарч байна. Өүлэн эх, Хасар хоёроор "занимальдсан" гэж ч хэлж болмоор жүжигчин Сувд, Жаргалсайхан нар ахиад л энэ дүрээрээ гарч ирэв. Идэр залуу Тэмүжин, Их Монголын эзэн хаанаар өргөмжлөгдсөн Чингис хүртэл дүрийг "бөөндсөн" жүжигчин Төмөрбаатарын бүтээсэн дүр сэтгэлд ер хүрсэнгүй. Өмнөх "Чингис" киног Жамухын дүрээр амилуулж, олны сэтгэлд хүрч байсан жүжигчин эрчтэй чадалтай Төмөрбаатараас хэлтэрхий ч үлдсэнгүй. Хайран ч жүжигчин.

Монгол кинонд найруулагчийн шинэ сэтгэлгээ, шинэ жүжигчид гарч ирэх хэрэгтэй болсныг энэ кино харууллаа. Тийм жүжигчид, найруулагчид олон байгаа гэж би боддог. Үзэгчдийн хүлээлтийг мэдэрдэггүй, явцуу хүрээндээ сэтгэл ханан биесээ өргөмжилдөг төрийн цолтон сэтэртэнгүүдийн бий болгосон тогтолцоонд хамаг "но" бий байх.