Энд Засгийн газрын ямар асуудалд хандсан байр суурийн асуудлыг хөндөв өө? Өгүүлбэрийг хураангуйлаагүй ч нэг л ойлгомжгүй. Бодвол НҮБ-ын ЕНБД-ын сонгуульд нэр дэвшигчийн талаарх байр суурь юм болов уу. Энэ удаа Азиас хүн гаргачих санаатай Солонгос, Тайланд зэрэг орнууд нэлээд хүчтэй лобби хийгээд гүйгээд байгаа сураг дуулдаж буй. Тайландын Гадаад хэргийн сайд нь Монголд айлчилж ирээд манай хүнийг дэмжээрэй гэж шууд хэлсэн гээд байгаа. Элбэгдоржийн нэр хүртэл яригдлаа гэсэн үнэн худал нь мэдэгдэхгүй мэдээ чих дэлссэн. Нэр дэвшүүлсэн гээд байгаа сайт уруу нь орж үзэхэд манайхны хэлдгээр хулхидуу маягийн юм байх шиг байсан. Энд Монгол хүн нэр дэвшсэн гэсэн яриаг шүүмжлэх гэсэндээ бус Элбэгдорж өөрөө иймэрхүү ярианд албан ёсны тайлбар хийх хэрэгтэй гэж бодож буй тул энд дурдав.
НҮБ-ын шинэчлэл гэж юуг хэлээд байна вэ? НҮБ-ын үйл ажиллагааг оновчтой болгох энэ тэр гээд олон зүйл яригдаж байгаа биз. Гэхдээ энд би ганц л асуудлыг онцолмоор байна. Юу вэ гэвэл, угаас НҮБ гэдэг байгууллага Дэлхий 2-р дайны дараа байгуулагдахдаа ялагч талын холбоотон улсуудын санаачилгаар байгуулагдсан гэдгийг энд сануулах гэсэн юм. Өөрөөр хэлбэл, НҮБ нь Америк, Англи, Франц, эдүгээгийн Орос, Хятад гэсэн таван том гүрэн дэлхийд энхтайвны дэглэм тогтоодог нэг институци гэж хэлж болох юм. Ялагдагч Герман, Япон, Итали зэрэг улсууд хэдийгээр эдийн засгийн том гүрнүүд болсон ч дэлхийн аюулгүй байдлын бодлогод шууд оролцох боломж нь хаалттай хэвээр байгаа юм. Дайн дууссанаас хойш 60 жилийн хугацаанд энэ систем НҮБ-д үйлчилж иржээ. НҮБ-ын Аюулгүй байдлын байнгын хороон дээр дурдсан ялагч таван гишүүн улс дэлхийд байнга л дүрэлзэж байдаг халуун цэгүүдийн хаана нь цэрэг илгээхийг ярилцаж консенсусаар шийддэг гэсэн үг. Зүйрлэвэл, гэрийн хойморт таван нөхөр суучхаад дэлхийн хэмжээн дэх цэргийн хүч хэрэглэх бодлогыг яриад суучихна. Харин Япон, Герман зэрэг улсууд гадаа суугаад гарах шийдвэрийг хүлээж байдаг ажээ. 60 жил болоод байхад бахь байдгаараа байхаар энэ хоёр гүрэн мэдээж хоймор уруу зүтгэх нь мэдээж. Үүнийг л “НҮБ-ын шинэчлэл” гэж нэрлээд байна гэж ойлгож байгаа юм. Өнгөрсөн жил энэ асуудал баахан яригдаж, Америк Англи зэрэг улсууд анхандаа Японыг Аюулгүйн байнгын хороонд оруулахад нааштай хандаж байснаа адагт нь сүүлээ шарвасан байдаг. Барьцах үзэгдэл гэдэг юм уу даа. Герман Япон хоёр гэрийн хойморт зүтгэхээр бусад нь яаж зүгээр байх вэ, Бразили, Энэтхэг зэрэг орнууд чаргууцалдаад, сүүлд нь Африкын орнууд төлөөллөө оруулна энэ тэр гээд алиагаа алдаж байгаа юм. Ер нь НҮБ дээр нэг улс нэг санал гэдэг зарчим барьдаг тул жижиг Nation state-үүд саналаа үнэтэйхэн борлуулах гэж зүтгэдгийн нэг илрэл гэх үү дээ. Африкын орнууд “НҮБ-ын шинэчлэл” хэмээн томъёологдсон Японы дипломат бодлогоор далимдуулан авдаг тусламж дэмжлэгээ нэмэгдүүлэхийг чармайж, зарим нэг төсөл амлуулж, тусламжаа хүртэл подхийтэл нь өсгөж байгаа юм. Тусламжийн гадаад бодлого оо гэж. Жижиг орны зүгээс харвал санал борлуулах бодлого ч гэж хэлмээр юм уу. Манайхан ч гэсэн жижиг орны статустайгаар НҮБ-ын талбар дээр үзэж тарж байгаа. Энхболд “НҮБ-ын шинэчлэл”-ийг дэмжсэн үг хэлж л таарах байх. Ноднин жилийн 3 сард Гадаад хэргийн сайд байсан Мөнх-Оргил Японд айлчлахдаа энэ талаар бүр тов тодорхой амлачихсан байгаа.
3 comments:
shal uur yum bichsend uuchlaarai. bi reiki iin tuhai joohon bichij uguhuug husey. Bayarlalaa
Comment bichsend bayarlalaa. Reiki gej yu bilee dee. Naranbayar
Zasgiin gazriin bair suuri gedeg chin NUB-iin shinechleliin talaarh Mongol ulsiin Zasgiin gazriin bair suuriig ilerhiilel gesen ug baina shuu dee Naranbayaraa! Bas chinii bicheniig unshihad NUB-iin shinechleliin talaar jaahan tashaaduu maygiin oilgolttoi yavdag yum shig sanagdlaa. Gehdee bi 'Confidential' mark buhii bichig barimt unshsan uchir end hamaagui zadalj bolohgui baihaa.
Post a Comment