"Үдийн цай" хөтөлбөрийн тухай эргэцүүлэхэд

2006 оны 9 дүгээр сарын 1-нээс улсын болон хувийн дунд сургуулийн нэг хоёрдугаар ангид суралцаж буй 110 мянган хүүхдэд тус бүр 300 төгрөгийн өртөгтэй үдийн цай уулгах “Үдийн цай” хөтөлбөр хэрэгжиж эхлээд нэг улирлыг үджээ. Үдийн цай гэдэг нь тараг, сүү, жигнэмэг зэрэг Монголд үйлдвэрлэсэн бидний өдөр тутмын хэрэглээний хүнсний бүтээгдэхүүн байгаа нь сайн хэрэг. Мөн амьдралын төвшинг үл ялгаварлан нэг сургуульд сурч буй хүүхдүүд цугтаа цай ууж, Монгол хүнсний амтыг багаасаа тогтоож, ирээдүйн хүнсний хэрэглээг баталгаатай болгож буй нь алсыг харсан зөв л алхам.

Харин хүүхдүүд гар нүүр, аяга халбагаа угааж цэвэрлэх орчин дунд сургуульд хэр бүрдсэн байгаа билээ дээ. Аягүй бол аяга тавгаа бариад жорлон уруугаа гүйлдэж байгаа даа. Сургуулийн жорлон гэж ямар аймаар юм байдгийг та надаар хэлүүлэлтгүй мэдэж байгаа. Суултуур бүтэн, усаа ямар ч проблемгүй татаж болдог зүгээр л энгийн цэвэр жорлонг сургууль байтугай өндөр үнэтэй ресторанд ч олоход бэрх. Гар угаалтуур гэхэд л крантаас ус гоождоггүй, эсвэл бөглөрсөн тагларсан, нус цэр наалдаастай, жорлонгийн өрөө нь өтгөн шингэн холилдсон эхүүн эвгүй үнэр ханхийсэн ийм л орчин байгаа.

Сүүлийн үед хүүхдүүдийн дунд халдварт шар өвчин их дэлгэрч буй тухай дам яриа чих дэлсэх боллоо. Сонин хэвлэл, интернетийн мэдээнээс шүүгээд үзэхэд энэ талаар нэг их мэдээлэл гарч ирэхгүй л байна. Гэхдээ олны үг ортой гэдэг. “Үдийн цай” хөтөлбөр сүү тарагнаас бус, цэвэр, энгийн, эвдрэлгүй гар угаалтуур, жорлонгоос эхлэх ёстой байж дээ. Аливаа нийтийн хэрэглээний үйлчилгээ дээрх шаардлагыг хангадаг болохын тулд байнгын засвар үйлчилгээ бүхий тогтолцоог бүрдүүлж байж хэрэгждэг зарчимтай. Энэ утгаар нь аваад үзвэл “Үдийн цай” хөтөлбөрт слесарь, цэвэрлэгч нарын гүйцэтгэх үүрэг маш өндөр. Монголын ирээдүйг авч явах багачуудаа халдварт шараар өвчлүүлж, үндэстэн даяараа элэгний үрэвслийн төрлийн вирус тээгчтэй болох гээгүй л юм бол энэ талаар яаралтай арга хэмжээ авах хэрэгтэй болжээ. Бодлого гэдэг асуудлын олон талт байдлыг судалж (мэрит, демэритийг нь урьдчилан харах) байж, олон хүний гар дамжиж байж боловсрогдон гарч хэрэгжих ёстой. “Үдийн цай” хөтөлбөр боловсруулагдсан шиг Ерөнхийлөгч чиг өгөөд УИХ батлан тогтоол гаргаад, Ерөнхий сайд болон түүнийг нь хариуцсан салбарын сайд нь хүлээн авч тушаал гаргаж, Төрийн нарийн бичгийн дарга нь хэвлэлийнхэнд мэдээлснээр хэрэгжиж байх ёстой эд биш байлтай. Төрийн аппаратын суурьтай судалгаанд тулгуурлан асуудлыг олон талаас нь харж, цогцоор нь шийдэх гэсэн доороос дээш чиглэсэн идэвхтэй хандлага манайд дутагдаад байгаагийн наад захын жишээ энэ.