Фемистоклыг дагаад бичээд байх санаатай байсан ч ингэсгээд өндөрлөе. Нэг сэдвийг сар илүү хэвтүүлчхээр нойрмоглоод эргэн босгоход хүнд байдаг юм байна. Ахиж л ингэхээ больё. Энэ бичлэгийн төгсгөл хүртэл уншсан танд баярлалаа. Ингээд түүхээ хуучилъя даа.
Тухайн үед Спарт эрчүүд долоон настайгаасаа хуаранд амьдарч, цэргийн хатуу хүмүүжлээр эрийн цээнд хүрэн, 60 гарч байж чөлөөнд гардаг байж. Энэ улс Грекийн хот улсуудын дотор хамгийн хүчирхэг агаад цомхон армитай байжээ. Персийн түрэмгийллийг үлдэн хөөсний дараа орчин үежсэн флоттой ардчилсан дэглэмт Афин, хүчирхэг армитай цэргийн дарангуйлалт Спарт улсын харилцаа хүйтрэхийг угтан харсан хүн бол Фемистокл байлаа. Тэр Спартын эргэн тойронд байгаа хот улсуудад ардчилсан дэглэм тогтоохыг ил далд хэлбэрээр дэмжиж эхлэв. Тэр байтугай Спартын цэргийн дарангуйлал дор байгаа иргэдэд эрх чөлөө амлаж, тэднийг эрх чөлөөний төлөөний тэмцэлд дуудан Спартыг дотроос нь задлахыг оролджээ. Хүйтэн дайны үеийн гадаад харилцааны түүх 2500 жилийн тэртээ эртний Грекийн хот улсуудын хооронд оршиж л байж.
Фемистоклын номлолыг гадаад бодлогын хүрээнд хэрэгжүүлэхэд түүнд эрх мэдлийн хүчтэй тулгуур хэрэгтэй байлаа. Тэрээр Афины доод борчуудад иргэний өргөн эрх олгох замаар дэмжлэг олохыг эрмэлзэв. Эдгээр иргэд Персийн дайнд усан цэргийн хувиар оролцож, эрэлхэг тулалдсаны дээр тэднийг командалж байсан Фемистоклыг хүндлэн хайрладаг байжээ. Гэвч Фемистоклын улс төрийн дайснууд гар хумхин суусангүй. Аристид тэргүүтэй нөхдүүд түүнийг Перс хэмээх дайсныг умартаад холбоотон улс Спартын эсрэг үйл ажиллагаа явууллаа хэмээн шүүмжлэн дайрч, хотын иргэдийн санал хураалтад оруулан Фемистоклыг Афинаас хөөв. Ийнхүү Афины суут жанжин, төрийн зүтгэлтэн, шинэчлэгч энэ эр Грек Персийн дайны ердөө долоохон жилийн дараа буюу МЭӨ 471 онд насаараа зүтгэсэн хот улсаасаа хөөгдөв. Афинаас хөөгдсөн Фемистокл цэргийн дарангуйлалт Спартын аюулын талаар очсон газар бүртээ ухуулан таниулж байлаа. Гэвч түүний үгийг грекчүүд сонссонгүй. Сонсох байтугай аюултай эсэргүү этгээд гэж үзэх болсон байлаа. Фемистокл зэвсэг зөрүүлэн тэмцсэн дайсан улс Перс үрүү зугтахаас өөр багтаж шингэх газаргүй болов. Түүнийг Перст очиход Ксеркс хаан хэдийн тэнгэрт хальж, хүү нь захирах болсон байлаа. Эртний атаат дайсан улс Персийн хаан түүнийг хүндэтгэн угтаж, элбэг хангалуун амьдралаар хангажээ. Харин 10 жилийн дараа буюу МЭӨ 460 онд Фемистоклыг Персийн усан флотыг удирдан Грекийн хот улс уруу дайлаар мордохыг хаан хүснэ. Өөрийг нь хүндэтгэн хүлээн авч, хүнд хэцүү цагт тэтгэн тулсан Персийн хааны хүсэлтийг Фемистокл няцааж чадсангүй. Гэвч эх орныхоо эсрэг хэрхэн цэрэглэх билээ. 70 хүрсэн Грекийн суут жанжин Фемистокл Персийн нутагт хор уун амиа егүүтгэжээ.
40 жилийн дараа түүний урьдчилан харснаар Спарт Афины хооронд “хүйтэн” дайн эхэлж, эцэстээ хоёр хүчирхэг улс мөргөлдөн, Грекийн хойгт хот улс хоорондын дайн эхэлнэ. Энэ дайнд Афин ялагдсанаар Грекийн хот улсын ардчиллын үе шувтардаг. Харин энэ үеэс Италийн хойг дээрх Ромчууд хүчирхэгжинэ.
No comments:
Post a Comment